Wednesday, July 1, 2009

Fever in Greek translation I

Πυρετός


Μετάφραση: Αγγελική Νέγκα, Κατερίνα Ντάλλα, Σωτήρης Ντάλλας, Θεοδώρα Παπανικολάου, Αννέτα Σβορώνου, Γιάννης Σιδέρης, Θάλεια Σταθά
Επιμέλεια: Χρήστος Χρυσόπουλος



Η μέρα άρχισε με τον πιο απίθανο τρόπο. Άρχισε άσχημα. Η συνηθισμένη οικογενειακή ρουτίνα διαταράχτηκε εκείνο το πρωινό. Η μηχανή, μόλις ξεκίνησε να λειτουργεί, χάλασε.

Αυτό ήταν το σκηνικό καθώς ο Άντρας και η Γυναίκα άνοιξαν το ραδιόφωνο. Δεν άκουγαν τις ειδήσεις αλλά το πρόγραμμα Αγγλικής γλώσσας του BBC ανταλλάσσοντας κοφτές κουβέντες μεταξύ τους. Όλα στοχεύουν σε μια καλύτερη ζωή, λένε οι Κομμουνιστές. Και οι Καπιταλιστές, από την άλλη, δεν είναι περισσότερο εφευρετικοί.

Καθώς προγραμματίζουν την ημέρα τους, κοιτούν συνεχώς πάνω από τους ώμους τους, το παιδί στο ασταθές καρεκλάκι: ο προσωρινός θρόνος του μονάρχη που θα εγκαταλειφθεί όταν το Παιδί μεγαλώσει.

Συνήθως, το Παιδί, χτυπάει και πασαλείβεται, χοροπηδάει και ουρλιάζει κατά τη διάρκεια του πρωινού. Σήμερα δεν υπήρχαν ούτε χοροπηδητά ούτε ουρλιαχτά. Το Παιδί καθόταν δειλά στην καρέκλα του· ούτε έφαγε ούτε έσπασε τίποτα και ήσυχα με τα μάτια του ζήτησε να πάει στο κρεβατάκι του. Οι γονείς ξαφνικά σάστισαν και έγιναν καχύποπτοι. Δεν το περίμεναν ποτέ αυτό. Δεν είχε ξανασυμβεί. Η Γυναίκα ετοιμάζεται να πάει το παιδί στο γιατρό· ο Άντρας πάει για δουλειά στο ερευνητικό κέντρο.

Η επιστήμη βρίσκεται στα πιο απίστευτα μέρη. Πρόσφατα το ερευνητικό κέντρο μεταφέρθηκε από ένα παλιό ζαχαροπλαστείο σε ένα παλιό κρεοπωλείο. Το κρεοπωλείο υπερτερεί σε σχέση με το ζαχαροπλαστείο – έχει ένα μεγάλο κελάρι, με καλές συνθήκες ψύξης και υπέρ–φυγοκεντρωτές

Οι υπέρ-φυγοκεντρωτές δεν λειτουργούσαν σωστά στο ζαχαροπλαστείο. Στο κρεοπωλείο –στο βαθύ, σκοτεινό και βρώμικο χώρο μιας εξαόροφης εργατικής πολυκατοικίας του περασμένου αιώνα- λειτουργούσαν. Το εργαστήριο στεγάζεται σε μια μικρή εσωτερική αυλή. Όταν μεταφέρθηκε εκεί, όλα κύλησαν εξαρχής ομαλά, χωρίς να χρειαστούν παρεμβάσεις.

Μόλις ο Άντρας φτάνει, τον υποδέχονται τα φώτα του εργαστηρίου που πλημμυρίζουν την αυλή διαλύοντας το μισοσκόταδο ενός κρύου πρωινού του Νοέμβρη. Τα παράθυρα των διαμερισμάτων στη άλλη πλευρά της αυλής, έρημα πια από τους ενοίκους τους, είναι ψυχρά και σκοτεινά. Το πρωινό προκαλεί ανατριχίλα.

Ο Άντρας μπαίνει στην αυλή, κατευθυνόμενος προς το ερευνητικό κέντρο. Μόλις ανοίγει την μπροστινή πόρτα, η ματιά του πέφτει στο κεφάλι ενός περιστεριού με τα φτερά ανασηκωμένα. Είναι η δεύτερη μέρα σκέφτηκε, που το πουλί κουρνιάζει στο κιβώτιο.

Κανείς δεν γνωρίζει γιατί το περιστέρι δεν πετάει. Κρύβεται πίσω από το κιβώτιο και δεν απομακρύνεται όταν κάποιος πλησιάζει. Μοιάζει να αναζητά βοήθεια.

Άραγε είναι άρρωστο; Αν ναι, θα μπορούσε να το βοηθήσει; Και αν μπορούσε, θα έπρεπε, Ο Άντρας ξεκλείδωσε την μπροστινή πόρτα και καθώς την έκλεισε, έψαξε να δει αν το περιστέρι ήταν πάλι στη θέση του. Ναι, όντως ήταν εκεί και περίμενε. Αλλά ο Άντρας σκέφτηκε ότι ίσως τα πράγματα δεν ήταν τόσο άσχημα. Τουλάχιστον όχι τόσο άσχημα, ώστε να παρέμβει - έστω και με τη σκέψη του.

Κάτι για το πώς πεθαίνουν τα περιστέρια

Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι ένα περιστέρι πεθαίνει όταν αρχίζει να συμπεριφέρεται αφύσικα. Έχει σταματήσει να πετά από τόπο σε τόπο και δεν κάνει ότι κάνουν τα άλλα περιστέρια: να προσπαθεί να κατακτήσει όλες τις στέγες της πόλης, να χοροπηδάει γύρω από κάθε διαθέσιμο θηλυκό περιστέρι, να κουτσουλάει κάθε ρομαντική γωνιά και τα αγάλματα σημαντικών ανθρώπων.

Το μισοπεθαμένο περιστέρι, απέχει από όλες τις απολαύσεις, όλα τα ιδανικά, τους στόχους και τις επιδιώξεις που μπορεί να έχει ένα περιστέρι. Πέφτει στη γη και περιμένει. Δεν κουνά πλέον απότομα και ανέκφραστα το κεφάλι του. Κατά περίεργο τρόπο, το κεφάλι κινείται μόνο από τη μια πλευρά, με το μάτι σαν να έχει πεταχτεί από την κόγχη του, επιχειρώντας να έρθει σε επαφή, όχι μόνο να δει, αλλά σχεδόν να αγγίξει, το κάθε τι γύρω του. Το μισοπεθαμένο περιστέρι στερείται ό,τι χρειάζεται για να είναι περιστέρι. Και είναι τότε πια δύσκολο να κάνεις επιστημονικές ερωτήσεις.

Η γυναίκα τηλεφωνεί.

Το παιδί είναι στο κρεβάτι με πυρετό. Δεν πήγαν στον γιατρό, ήταν πολύ αργά για να μετακινηθεί.

Όταν το παιδί δεν μπορεί να πάει στον γιατρό, ο γιατρός πρέπει να πάει στο παιδί. Μετά από όλο αυτό, ο άντρας ξαλαφρώνει από την αγωνία του. Η μάχη κατά του πυρετού έχει αρχίσει. Η ζωή έχει ήδη μετατραπεί σε μια σκυταλοδρομία, από το ένα ίδρυμα στο άλλο. Στον δρόμο υπάρχουν ομάδες άμεσης δράσης σε ετοιμότητα. Γι’ αυτό το λόγο, η σκέψη καταλήγει αισιόδοξα. Ας έρθουν να κάνουν ό,τι πρέπει.

Κάτι για το πώς πεθαίνουν τα παιδιά

Κάποιος έξυπνος άντρας (γιατρός και τιμημένος με βραβείο Νόμπελ στην Ιατρική, εν ονόματι Peter Medawar) έγραψε ότι ένας τόσο περίπλοκος οργανισμός όπως ο ανθρώπινος, πολύ συχνά πεθαίνει όχι λόγω ασθένειας, αλλά εξαιτίας των υπερβολικά ισχυρών αμυντικών αντιδράσεων του. Μια τέτοια αμυντική αντίδραση είναι ο πυρετός. Το σώμα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και δεν μπορεί να σταματήσει. Οι κώδωνες κρούουν ξανά και ξανά. Οι υπερασπιστές του σώματος ανεβοκατεβαίνουν ένθερμα τις επάλξεις, μέχρι τους πιο υψηλούς πύργους και τα προπύργια, και ξανά υποχωρούν. Τελικά, οι κώδωνες του κινδύνου σταματάνε και έπειτα όλοι οι υπερασπιστές βρίσκουν τη θέση τους στα τείχη του οχυρού του σώματος. Σφιχτά και σιωπηλά, διατηρώντας τις θέσεις τους ενάντια στον εχθρό. Εντούτοις ο πυρετός, ορισμένες φορές εξαντλεί τις δυνατότητες του, σε βαθμό τέτοιο που επιδεινώνεται και βγαίνει εκτός ελέγχου. Οι κώδωνες ηχούν τρελά και ακατάπαυστα. Ο πυρετός ανεβαίνει τόσο, που οι φλόγες του χτυπούν και καταβροχθίζουν τον ναό του σώματος. Μια στιγμή πριν, υπήρχε ακόμα η δυνατότητα για μια επιτυχημένη άμυνα. Την επόμενη στιγμή, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα. Αρχικά, η φωτιά ξεκινά από τη βιβλιοθήκη. Τα εγκεφαλικά κύτταρα καταστρέφονται ανεπανόρθωτα. Τα σχέδια στρατηγικής άμυνας αχρηστεύονται, το μόνο που απομένει από τις ακριβείς οδηγίες είναι ένας σωρός από στάχτες. Τα περάσματα του σώματος μετατρέπονται σε έναν λαβύρινθο, όπου και οι υπερασπιστές χάνουν το δρόμο τους. Οι δυνάμεις της αρρώστιας, κατακτούν αυτό το ανοργάνωτο κάστρο του σώματος δίχως ιδιαίτερη προσπάθεια.

Τα καλά σχέδια μπορούν πολύ εύκολα να οδηγήσουν σε καταστροφή. Η περιγραφή έγινε από κάποιον άλλο έξυπνο άντρα (πιλότο και αφηγητή των πιο όμορφων παραμυθιών, εν ονόματι Saint Exupery) ως εξής: «Ο θάνατος του παππού - που επέστρεψε στο χώμα αφού είχε ζήσει τη ζωή του - είναι κάτι όμορφο. Η κηδεία του είναι το κάψιμο ενός χρησιμοποιημένου εργαλείου. Αλλά είδα το θάνατο παιδιών ανάμεσα στους δικούς μου ανθρώπους, τα οποία με ήσυχα μισόκλειστα μάτια προσπαθούσαν να ανασάνουν και φλέγονταν μέχρι την άκρη των ματιών τους. Ο Θεός φαίνεται σαν να κρατά το δρεπάνι και μαζί με τα ώριμα σιτηρά να κόβει και μερικά λουλούδια».

Ο Άντρας τα γνωρίζει όλα αυτά και σήμερα έχει ένα κακό προαίσθημα ότι ο θάνατος είναι επίσης πολύ κοντά. Αλλά δεν θέλει να το πιστέψει. Υπάρχουν πολλά εμπόδια που μπορούν να τον σταματήσουν. Πολλά λευκά τείχη χτίζονται γύρω από το σώμα που ασθενεί. Πολλές θεραπείες στήνονται ως παγίδες για τον πυρετό. Απέναντι σε όλα αυτά, ο Θάνατος δεν κάνει στην άκρη. Εξακολουθεί να καραδοκεί κάπου εδώ τριγύρω…

Η επιστήμη βρίσκεται στα πιο απίστευτα μέρη.

Εδώ, για παράδειγμα, στη σκοτεινή βρώμικη αυλή αυτό το απόγευμα του Νοεμβρίου που μοιάζει με πρωί. Μόνο τα παράθυρα των διαμερισμάτων μαρτυρούν κάποια αλλαγή, αλλάζουν ρόλο και τώρα φωτίζουν την αυλή.

Τα παράθυρα της επιστήμης κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Ο Άντρας φεύγει τελευταίος. Εξακολουθεί να αρνείται να παρεκκλίνει από τη Σταυροφορία της ημέρας. Προτού κλείσει τις μπροστινές πόρτες του ερευνητικού κέντρου, άθελά του ελέγχει αν το περιστέρι είναι εκεί. Όντως βρίσκεται εκεί, μόνο που έχει μετακινηθεί από τον κάδο προς την πόρτα και πιο κοντά στον Άντρα. Περιμένει και δεν κινείται. Εκείνος ξαφνιάζεται για μια στιγμή. Λυπάται για το περιστέρι και για τον εαυτό του - για το περιστέρι επειδή του λείπει κάτι, και για τον εαυτό του επειδή δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Μετά αποχωρίζονται σιωπηλά.

(to be continued)

No comments: